DelphI GIrIS

Konu: DelphI GIrIS Perş. Nis. 29, 2010 8:08 am

IDE (Integrated Development Environment)

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

IDE asagidaki parcalardan olusur.

1. Main Window (Ana Pencere) : Bu pencerede ana menü, arac cubuklari ve bilesesenlerin yer aldigi component palette (bilesen paleti) yer alir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Main Window (Ana Pencere)

a. Ana menü diger tüm Windows uygulamalarina benzer standart bir menüdür.

b. Arac cubuklari ana menüde yer alan komutlara kisa yolda ulasmanizi saglarlar. Arac cubuklarinin yerini sürükle birak ile degistirebilirsiniz. Arac cubuklarina *** kullandiginiz komutlari ekleyebilir, istemediginiz komutlari cikarabilirsiniz.

Arac Cubuklarinin Ozellestirilmesi :

Herhangi bir arac cubuguna farenin sag oku ile tiklatin. Acilan menüden Customize... komutunu verin. Karsiniza asagidaki Customize (Ozellestir) ekrani gelecektir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

- Toolbars (Arac Cubuklari) kisminda yanindaki isareti kaldirarak bir arac cubugunu komple ekrandan kaldirabilirsiniz. Yanina isaret koydugunuz zaman arac cubugu tekrar ekrana doner.

- Belli bir komutu arac cubuguna koymak icin;

o Commands sekmesine gecin,

o Categories (Kategoriler) kismindan komutun kategorisini secin.

o Commands (Komutlar) kismindan istediginiz komutu sürükleyip istediginiz arac cubugu üzerine birakin.

- Belli bir komutu arac cubugundan kaldirmak icin; Customize ekrani acik iken komutu arac cubugu üzerinde sürükleyerek ana pencere disinda bir yere birakin.

- Yine Customize ekrani acikken sürükle birak yontemiyle arac cubugundaki komutlarin yerlerini degistirebilirsiniz.

- Options kisminda iki secenek bulunur;

o Show Tooltips : Komutun üzerine geldiginiz zaman komutun aciklamasi gozükür.

o Show shortcut keys on tooltips : Komutun kisayol tusu varsa aciklama ile birlikte bu kisayol tusu da gorüntülenir.

c. Component Palette (Bilesen paleti); üzerinde bilesenlerin yer aldigi kisimdir. Sag üst kosesinde bulunan ileri/geri oklari ile sayfalar arasinda gezebilirsiniz. Sayfalari isteginize gore düzenlemeniz mümkündür. Sayfalari düzenlemek icin bilesen paletine sag tiklatip, Properties komutunu verin. Karsiniza asagidaki pencere gelecektir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

- Bu pencerede bilesen paletinde on sayfalarda gormek istediginiz sayfayi secip Move Up (Yukari tasi) butonuna basarak istediginiz konuma getirebilirsiniz.

- Eger sayfayi palet üzerinde gerilere tasimak istiyorsaniz, Move Down (asagi tasi) butonuna basarak gerilere atabilirsiniz.

- Rename (isim degistir) butonuna basarak sayfalarin ismini degistirebilirsiniz. Bilesen paletinde cok fazla sayfaniz oldugunda bir bilesene ulasmak icin bunlari kaydirmaniz gerekir. Bu durumda sayfalara daha kisa isimler verin, boylece ekrana daha cok sayfa sigacaktir.

2. Form Designer (Form Tasarlayici) : Form tasarlayici bos bir Windows penceresidir. Bilesenleri form üzerine birakarak ekranlarinizi tasarlarsiniz. Bir bileseni form üzerine koymak icin birkac yontem vardir :

- Forma koymak istediginiz bilesenin üzerine bilesen paletinde cift tiklatin. Bu durumda bilesen formun ortasina yerlestirilir.

- Forma koymak istediginiz bilesen üzerine fare tiklatin. Bielesn secilecektir. Bileseni formda koymak istediginiz yere gelip yine fare ile tiklatin. Bilesen tikladiginiz yere eklenir.

- Bazi bilesenlerin boyutlarinin büyük olmasini isteyebilirsiniz, bu durumda fare ile bileseni secin. Form üzerinde fareyi bilesenin baslamasini istediginiz noktaya tiklayin. Fareyi birakmadan bilesenin bitmesini istediginiz noktaya kadar sürükleyin ve birakin.

- Bazen bir forma birden fazla ayni bilesenden koymak isteyebilirsiniz. Bu durumda bilesen paleti üzerindeki bilesenin üzerine klavyeden Shift tusuna basarak tiklatin ve secin. Bilesen mavi bir cerceve icerisine alinir. Formda bilesenin olmasini istediginiz yerlere fare ile tiklatarak bileseni ekleyin. Bu yolla istediginiz kadar bilesen ekleyebilirsiniz. Ekleme isi bittigi zaman bilesen plaetinden ok simgesi üzerine tiklatarak secimi iptal edin.

3. Object Inspector (Nesne Müfettisi) : Object Inspector, nesnelerini ozelliklerini degistirdiginiz ve hangi olaylara tepki verecegini belirlediginiz penceredir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Object Inspector iki sekmeden olusmaktadir. Properties sekmesinde nesnelerin ismi, etiketi, eni, boyu, pozisyonu gibi ozelliklerini degistirebilirsiniz. Her bilesenin kendine has ozellikleri vardir. Siz form üzerinde hangi bileseni secmis iseniz, Object Inspector o bilesenin ozelliklerini gosterir.

Bazi ozeliklerin yaninda + isareti bulunur. Bu isaret o ozelligin birden fazla alt ozelligi oldugunu gosterir. + isaretine tiklatarak alt ozellikleri gorebilirsiniz. Ornegin font ozelliginin; yazitipi, büyüklügü, yazinin sitili vs. Gibi bircok alt ozelligi vardir.

Properties kismindaki secenekler genelde coktur. Ancak kullanmadiginiz bazi ozellikleri gostermeyerek listeyi daraltabilirsiniz. Mesela yardim dosyasi ve ipucu seceneklerini hic kullanmiyor iseniz, bunlari Object Inspector'dan kaldirmak icin :

- Object Inspector'a sag tiklatin.

- View menüsünü gosterin.

- Help and Hints secenegindeki isareti kaldirin.

Events sekmesinde bilesenin hangi olaylara tepki verecegini belirleyebilirsiniz. Ornegin OnClick olayi, bilesen üzerine fare ile tiklatildiginda gerceklesen olayin ismidir. Eger bileseninizin bu olaya tepki vermesini istiyorsaniz, OnClick olayinin yanindaki bosluga fare ile cift tiklatin ve nasil bir tepki verecegine dair kodu yazin.

-1-

Konu: Geri: DelphI GIrIS Perş. Nis. 29, 2010 8:08 am

4. Code Editor (Kod Editorü) :

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Bu kisim kodlari yazdiginiz kisimdir. Acik olan dosyalar sekmeler halinde gozükür. Hangi dosyayi düzenlemek istiyorsaniz, ismi yazan sekmeye tiklamalisiniz. Eger düzenlemek istediginiz dosya Kod Editoründe acik degilse View menüsünden Forms komutunu vererek projedeki formlari veya View menüsünden Units komutunu verip unitleri gorüp, düzenlemek istediginizi acabilirsiniz.

Kod editoründe bazi kelimeler koyu olarak gozükür. Bunlar Delphi dilinde ozel manalari olan ayrilmis kelimelerdir (reserved words). Bu kelimeleri degisken ve sabit ismi olarak vermemelisiniz.

Kod Editoründe Kullanilabilecek Kisayollar

F9

Programi derle ve calistir

F8

Programi adim adim calistirir

F7

Programi adim adim calistirirken, ilgili rutine dallanir.

Ctrl + S

Unit'te yapilan degisiklikleri kaydeder.

Shift + Ctrl + S

Acik olan tüm unitlerdeki degisiklikleri kaydeder.

Alt + F11

Use Unit... penceresini acar. Bir unitten diger forma referans veriyorsaniz, ilgili formu Uses kisminda tanimlamaniz lazim. Bu pencereden proje icindeki unitlerden istediginizi secip, tanimlama isini otomatik yaptirabilirsiniz.

Ctrl + F

Arama ekranini acar

Ctrl + E

Artan arama yapar. Bu tuslara bastiktan sonra kelimeyi yazin. Ilgili kelime varsa bulunur.

F3

Arana kelimenin bir sonraki gectigi yeri bulur

F10

Menülerin ve bilesenlerin oldugu ana pencereyi gosterir.

F11

Object Inspectoru gosterir.

F12

Formla, kod arasinda gecis saglar.

Shift + F12

Formlari acmak icin form listesini gorüntüler.

Ctrl + F12

Unitleri acmak icin unitleri listeler

F1

Üzerinde bulundugunuz bilesen veya kelime ile ilgili yardimi acar.

Ctrl + Shift + I

Secili kodu blok halinde saga kaydirir.

Ctrl + Shift + U

Secili kodu blok halinde sola kaydirir

Ctrl + Shift + C

Bir rutini tanimladiktan sonra govdesini olusturmak icin

Ctrl + F4

Dosyayi kapatir.

5. Object Treeview (Nesne Agaci) :

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Nesne agaci form, data module ve frame'lerdeki bilesenler arasindaki parent-child (ata-cocuk) iliskilerini gosterir. Mesela resimdeki Button1 bileseninin atasi Form1'dir, Button2 bileseninin atasi Panel1 bilesenidir.

Bilesenlerin sürükle-birak yontemiyle atalarini degistirebilirsiniz. Ornegin Button1 bilesenini sürükleyip Panel1 bileseni üzerine birakirsaniz, Button1 bileseni Panel1 bileseni icine tasinir ve atasi Panel1 olur.

Nesne agaci formda gozükmeyen bilesenleri secmek icinde uygun bir aractir. Form üzerine bilesenleri yerlestirdikce bazi bilesenler arka planda kalir ve secilmeleri zorlasir. Nesne agacini kullanarak bu tip bilesenleri kolayca secebilirsiniz.

Nesne agacindaki herhangi bir bilesene sag tikladiginizda bilesenin menüsü acilir. Bu menü bilesen form üzerindeyken sag tikladiginizda acilan menünün aynisidir. Bazi bilesenlerde bu menü gerekli ayarlari yapmanizi kolaylastirmaktadir.

PROJE SECENEKLERI (PROJECT OPTIONS)

Projemizle ilgili ayarlari yapmak icin Project menüsünden Options komutunu verin. Karsiniza cesitli sekmelerden olusan Project Options ekrani gelecektir. Bunlar sirasiyla :

1. Forms (Formlar) :

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Bu sekmede projenizdeki formlarla ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

Main Form (Ana Form) : Projenizdeki ana formu burda belirleyebilirsiniz. Ana form programiniz calistigi anda ekrana gelecek olan formdur.

Auto-Create Forms : Bu kisimda otomatik olarak olusturulacak formlarin listesi yer alir. Burda bulunan formlar programiniz ilk acilirken otomatik olarak olusturulurlar ve hafizada yer kaplarlar. Bunun icin ana form ve data module gibi bir kac form disinda diger formlarin bu listede olmasi iyi degildir.

Avaible Forms : Burada programda gerektigi anda olusturulup kullanilacak formlarin listesi yer alir. Programinizin hizli calismasi ve daha az hafiza yemesi icin bir kac gerekli form disinda tüm formlarinizi Avaible forms kismina atin. Bu formlari istediginiz anda olusturup kullanabilirsiniz.

IPUCU : Delphi'de bir formu veya bir nesneyi kullanabilmek icin o formun/nesnenin olusturulmus olmasi lazimdir. Yoksa “Access Violation” hatasi alirsiniz. Eger formunuzda bir Data Module var ve Ana formunuz olusturulurken Data Module'den herhangi bir nesneye ulasmaya calisirsaniz hata mesaji alirsiniz. Bunu onlemek icin Data Module'u Auto-Create Forms kisminda sürükle birak metodu ile Ana formun üzerine alarak ondan once olusturulmasini saglayin.

2. Application (Uygulama) :

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Title : Buraya uygulamanizin basligini yazin. Bu baslik gorev cubugunda ve diger Windows pencerelerinde uygulamanizin basligini belirler.

Help File (Yardim dosyasi) : Eger uygulamanizin bir yardim dosyasi var ise ismin buraya yazin veya Browse... butonuna basarak secin.

Icon (Simge) : Uygulamanizin simgesini secin. Bu simge projenizle ayni isimli .res dosyasinda saklanir.

Target file extension : Uygulamaniz olusturuldugu zaman uzantisinin ne olacagini belirlersiniz. Uygulamaniz .exe uzantili olacaksa burasini bos birakin. Bir ActiveX uygulamasi yapiyorsaniz buraya .ocx, dll olusturuyorsaniz .dll yazmalisiniz.

3. Compiler : Bu kisimda bir degisiklik yapmaniza gerek yok.

4. Compiler Messages (Derleyici Mesajlari) : Bu sekmede projenizin derlenmesi sirasinda derleyicinin gosterecegi mesajlari ayarlayabilirsiniz.

Show Hints : Derleme sirasinda hint(ipucu)'leri goster.

Show Warnings : Derleme sirasinda uyarilari goster. Bu secenegi sectiginiz zaman aktif olan Warnings kismindan hangi uyarilarin gosterilmesi istiyorsaniz secebilirsiniz. Gosterilmesini istemediginiz uyarilar onündeki isareti kaldirin.

5. Linker : Bu kisimda bir degisiklik yapmaniza gerek yok.

6. Directories/Conditionals : Bu kisimda projenizin kullandigi ve olusturdugu dosyalarin konumunu belirtebilirsiniz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Output directory : Uygulama dosyasinin (.exe) konulacagi klasor.

Unit output directory : .dcu'larin konulacagi klasor.

Search path : Eger harici unitler kullaniyorsaniz, bunlarin bulundugu klasorü burda veya Library Path'de belirtmelisiniz. Yoksa derleyici dosyalari bulamadigi icin hata verecektir.

Unit Aliases : Bu kisim geriye dogru uyumluluk icin kullanilir. Kullandiginiz bir unit'in ismini degistirmis veya baska bir unit'le birlestirmis olabilirsiniz. Bu durumda derleyici uniti bulamadigi icin hata verecektir. Ancak burada “Unitin eski adi = Unitin yeni adi” seklinde bir tanimlama yaparsaniz, yeni isim dikkate alinir.

IPUCU : Bu kisimda yaptiginiz ayarlarla hem dosyalarin diskinizde daha düzenli dagilmasini, hem de yedekleme yaparken sadece gerekli dosyalari yedeklemenizi saglayabilirsiniz. Projenize bir klasor acin ve Output Directory olarak bu klasorü verin. Proje klasorünüzün altina Source isimli bir klasor acip tüm kodlari buraya koyun ve Dcu isimli bir klasor acarak unit output directory olarak bu klasorü verin. Boylece sadece Source klasorünün yedegini almaniz yeterli olacaktir.

-2-

Konu: Geri: DelphI GIrIS Perş. Nis. 29, 2010 8:08 am

7. Version Info (Sürüm Bilgisi) : Bu ekranda uygulama dosyaniza sürüm bilgileri ekleyebilirsiniz. Sürüm bilgileri uygulama dosyaniza sag tiklayip ozelliklerini actiginiz zaman ayri bir sekme olarak gorünür. Sürüm bilgisi uygulamanizin dagitimi takip icin kullanilir. Yazdiginiz programi dagitiyor iseniz, zaman zaman kullanicinin programinizin hangi sürümünü kullandigini bilmek istersiniz.

Sürüm bilgilerini kod ile uygulama dosyasi icinden de alabilirsiniz. Bu bir takim kontrolleri otomatik yapmaniza olanak tanir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

- Uygulamaniza sürüm bilgisi eklemek icin “Include version information in project” secenegini secin.

Major Version : Uygulamanizin esas sürümünü.

Minor Version : Uygulamanizin ikincil sürümünü gosterir. Uygulamanizda büyük degisiklik yaptiginiz zaman bunu bir artirin.

Release : Programinizda degisiklikler yaptiginiz zaman bu sayiyi bir artirin.

Build : bu sayida uygulamanizin derlenme sayisini gosterir. Auto-increment build number secenegini isaretlerseniz (tavsiye edilir) bu sayi her derlemeden sonra otomatikmen artirilir.

Language : Bu kisimdan sürüm bilgisinin dilini secebilirsiniz. Turkish olarak secin.

Key/Value : bu kisimda da gosterilecek bilgilerin basliklari vardir. Karsilarina degerlerini girin.

8. Packages (Paketler) : Eger uygulamanizi *** olarak dagitiyorsaniz .exe dosyanizin mümkün oldugu kadar kücük olmasini istersiniz. Boylece kullanicilar dosyayi kolayca indirip kullanabilirler.

Delphi'deki paketlerin bir kismini uygulama disinda tutarak programinizin gerekli bilgileri bu .bpl dosyasindan almasini saglayabilir, boyunu kücültebilirsiniz. Ancak bu durumda kullandiginiz .bpl dosyasini da kullanici bilgisayarina yüklemeniz lazim.

Paketleri uygulamanizin disinda tutmak icin “Build with runtime packages” secenegini secin ve istediginiz paketleri secin.

IPUCU : Eger kullanicilariniz ayni anda birden fazla uygulamanizi kullaniyorlarsa paketleri kullanarak hafiza ihtiyacini azaltabilirsiniz. Tüm uygulamalarinizi “Build with runtime packages” secenegi ile derlerseniz, tüm uygulamalarinizin kullandigi paketler hafizaya sadece bir kere yükleneceginden hafizadan kazanc saglarsiniz.

ENVIRONMENT OPTIONS (ORTAM SECENEKLERI)

Bu kisimda Delphi calisma ortami ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

1. Preferences (Tercihler) : Bu sekmede asagidaki ayarlari yapabilirsiniz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

AutoSave Options : Projenizi kapatip tekrar actiginiz zaman kapattiginiz gibi acilmasini istiyorsaniz bu secenekleri kullanmalisiniz.

Editor files secenegini isaretlerseniz, projeyi derlediginiz zaman editordeki acik dosyalar kaydedilir.

Project Desktop secenegini isaretlerseniz, projenizi kapatip actiginiz zaman, calisma ortami kaydedilip aynen acilir. Editordeki acik dosyalar, acik pencereler, pencerelerin yeri, boyutu vs. gibi. Bunu secmeniz tavsiye olunur.

Desktop contents : Bu secenek eger Autosave Options kismindan “Project desktop”u secmis iseniz gecerlidir. Hangi ayarlarin kaydedilecegini belirlersiniz.

- Desktop Only : Acik dosyalar ve acik pencereler kaydedilir.

- Desktop and symbols : Acik dosyalar ve pencerelerin yaninda son basarili derlemenin symbol bilgileri de saklanir.

Compiling and running : Bu kisimda derleme ve calistirma sirasindaki bir takim ayarlar yapilir.

- Show compiler progress : Bu secenegi isaretlerseniz derleme adimlari bir pencere icinde gosterilir.

- Warn on package rebuild : Derleme sirasinda bir paket yeniden olusturlursa sizi uyarir.

- Minimize on run : Programiniz calistigi zaman, Delphi gorev cubuguna kücültülür. Programinizi kapattiginiz anda tekrar acilir.

- Hide designers on run : Programiniz calistigi anda Object Inpector ve Form düzenleyicisi gibi ekranlari kaldirir, programinizi kapattiginiz anda tekrar gozükürler.

2. Designer (Form Düzenleyici) : Bu sekmede form düzenleyici ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Grid Options : Bu kisimda form üzerinde gozüken noktalarin ayarlarini yapabilirsiniz.

- Display Grids : Bu secenegi isaretlerseniz, Form üzerindeki noktalar gozükür.

- Snap to Grid : Form üzerine koydugunuz bilesenler en yakin noktaya konumlandirilir.

- Grid size : Noktalar arasindaki boslugun X ve Y ekseninde ne kadar olacagini belirlersiniz. Varsayilan degerleri 8 dir. 2-128 arasi bir deger verebilirsiniz.

Module creation options : Bu kisimda formlar ve data modüllerin nasil olusturulucagi ile ilgili ayarlar vardir.

- New forms as text : Delphi'de .dfm dosyalari binary ve text biciminde olusturulabilir. Bu secengi isaretlerseniz (tavsiye olunur), .dfm dosyalari text biciminde olusturulur ve icinde elle degisiklik yapabilirsiniz.

- Auto create forms& data modules : Bu secenegi isaretlerseniz, olusturdugunuzform ve data modüller otomatik olarak olusturulur. Proje secenekleri kismindan tek modül icin ayarlama yapabilirsiniz.

Options : Bu kisimdan bir forma, cerceveye(frame) veya data modüle koydugunuz bilesenlerin nasil gosterilecegi ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

- Show component captions : gorünmez bilesenlerin ismini gosterir.

- Show designer hints : gorünmez bilesenlerin üstüne fare ile gelip bir süre beklediginiz zaman, bilesenin sinif bilgisi gorüntülenir.

- Show extended control hints : Bilesenler üzerine geldiginiz zaman, bilesenin formdaki pozisyonu ile ilgili bilgiler gosterilir. Boyutu, soldan ve üstten konumu vs.

-3-

Konu: Geri: DelphI GIrIS Perş. Nis. 29, 2010 8:09 am

7. Version Info (Sürüm Bilgisi) : Bu ekranda uygulama dosyaniza sürüm bilgileri ekleyebilirsiniz. Sürüm bilgileri uygulama dosyaniza sag tiklayip ozelliklerini actiginiz zaman ayri bir sekme olarak gorünür. Sürüm bilgisi uygulamanizin dagitimi takip icin kullanilir. Yazdiginiz programi dagitiyor iseniz, zaman zaman kullanicinin programinizin hangi sürümünü kullandigini bilmek istersiniz.

Sürüm bilgilerini kod ile uygulama dosyasi icinden de alabilirsiniz. Bu bir takim kontrolleri otomatik yapmaniza olanak tanir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

- Uygulamaniza sürüm bilgisi eklemek icin “Include version information in project” secenegini secin.

Major Version : Uygulamanizin esas sürümünü.

Minor Version : Uygulamanizin ikincil sürümünü gosterir. Uygulamanizda büyük degisiklik yaptiginiz zaman bunu bir artirin.

Release : Programinizda degisiklikler yaptiginiz zaman bu sayiyi bir artirin.

Build : bu sayida uygulamanizin derlenme sayisini gosterir. Auto-increment build number secenegini isaretlerseniz (tavsiye edilir) bu sayi her derlemeden sonra otomatikmen artirilir.

Language : Bu kisimdan sürüm bilgisinin dilini secebilirsiniz. Turkish olarak secin.

Key/Value : bu kisimda da gosterilecek bilgilerin basliklari vardir. Karsilarina degerlerini girin.

8. Packages (Paketler) : Eger uygulamanizi *** olarak dagitiyorsaniz .exe dosyanizin mümkün oldugu kadar kücük olmasini istersiniz. Boylece kullanicilar dosyayi kolayca indirip kullanabilirler.

Delphi'deki paketlerin bir kismini uygulama disinda tutarak programinizin gerekli bilgileri bu .bpl dosyasindan almasini saglayabilir, boyunu kücültebilirsiniz. Ancak bu durumda kullandiginiz .bpl dosyasini da kullanici bilgisayarina yüklemeniz lazim.

Paketleri uygulamanizin disinda tutmak icin “Build with runtime packages” secenegini secin ve istediginiz paketleri secin.

IPUCU : Eger kullanicilariniz ayni anda birden fazla uygulamanizi kullaniyorlarsa paketleri kullanarak hafiza ihtiyacini azaltabilirsiniz. Tüm uygulamalarinizi “Build with runtime packages” secenegi ile derlerseniz, tüm uygulamalarinizin kullandigi paketler hafizaya sadece bir kere yükleneceginden hafizadan kazanc saglarsiniz.

ENVIRONMENT OPTIONS (ORTAM SECENEKLERI)

Bu kisimda Delphi calisma ortami ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

1. Preferences (Tercihler) : Bu sekmede asagidaki ayarlari yapabilirsiniz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

AutoSave Options : Projenizi kapatip tekrar actiginiz zaman kapattiginiz gibi acilmasini istiyorsaniz bu secenekleri kullanmalisiniz.

Editor files secenegini isaretlerseniz, projeyi derlediginiz zaman editordeki acik dosyalar kaydedilir.

Project Desktop secenegini isaretlerseniz, projenizi kapatip actiginiz zaman, calisma ortami kaydedilip aynen acilir. Editordeki acik dosyalar, acik pencereler, pencerelerin yeri, boyutu vs. gibi. Bunu secmeniz tavsiye olunur.

Desktop contents : Bu secenek eger Autosave Options kismindan “Project desktop”u secmis iseniz gecerlidir. Hangi ayarlarin kaydedilecegini belirlersiniz.

- Desktop Only : Acik dosyalar ve acik pencereler kaydedilir.

- Desktop and symbols : Acik dosyalar ve pencerelerin yaninda son basarili derlemenin symbol bilgileri de saklanir.

Compiling and running : Bu kisimda derleme ve calistirma sirasindaki bir takim ayarlar yapilir.

- Show compiler progress : Bu secenegi isaretlerseniz derleme adimlari bir pencere icinde gosterilir.

- Warn on package rebuild : Derleme sirasinda bir paket yeniden olusturlursa sizi uyarir.

- Minimize on run : Programiniz calistigi zaman, Delphi gorev cubuguna kücültülür. Programinizi kapattiginiz anda tekrar acilir.

- Hide designers on run : Programiniz calistigi anda Object Inpector ve Form düzenleyicisi gibi ekranlari kaldirir, programinizi kapattiginiz anda tekrar gozükürler.

2. Designer (Form Düzenleyici) : Bu sekmede form düzenleyici ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Grid Options : Bu kisimda form üzerinde gozüken noktalarin ayarlarini yapabilirsiniz.

- Display Grids : Bu secenegi isaretlerseniz, Form üzerindeki noktalar gozükür.

- Snap to Grid : Form üzerine koydugunuz bilesenler en yakin noktaya konumlandirilir.

- Grid size : Noktalar arasindaki boslugun X ve Y ekseninde ne kadar olacagini belirlersiniz. Varsayilan degerleri 8 dir. 2-128 arasi bir deger verebilirsiniz.

Module creation options : Bu kisimda formlar ve data modüllerin nasil olusturulucagi ile ilgili ayarlar vardir.

- New forms as text : Delphi'de .dfm dosyalari binary ve text biciminde olusturulabilir. Bu secengi isaretlerseniz (tavsiye olunur), .dfm dosyalari text biciminde olusturulur ve icinde elle degisiklik yapabilirsiniz.

- Auto create forms& data modules : Bu secenegi isaretlerseniz, olusturdugunuzform ve data modüller otomatik olarak olusturulur. Proje secenekleri kismindan tek modül icin ayarlama yapabilirsiniz.

Options : Bu kisimdan bir forma, cerceveye(frame) veya data modüle koydugunuz bilesenlerin nasil gosterilecegi ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

- Show component captions : gorünmez bilesenlerin ismini gosterir.

- Show designer hints : gorünmez bilesenlerin üstüne fare ile gelip bir süre beklediginiz zaman, bilesenin sinif bilgisi gorüntülenir.

- Show extended control hints : Bilesenler üzerine geldiginiz zaman, bilesenin formdaki pozisyonu ile ilgili bilgiler gosterilir. Boyutu, soldan ve üstten konumu vs.

-3-

Konu: Geri: DelphI GIrIS Perş. Nis. 29, 2010 8:09 am

3. Object Inspector (Nesne Müfettisi) : Bu kisimda Object Inspector'le ilgili ayarlamalari yapabilirsiniz. Bu ekrani Object Inspector'a sag tiklatip, Properties komutunu vererekte acabilirsiniz.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

SpeedSettings : Bu kisimda daha onceden kaydedilmis sablonlar vardir. Bunlardan birini secebilirsiniz. Mesela Microsoft Visual Studio ürünlerinden herhangi birinden Delphi'ye gecmis iseniz, “Visual Studio (TM) emulation” i sceerek, Object Inspector'u alisik oldugunuz tarza cevirebilirsiniz.

Colors : Burada Object Inspector'da kullanilan renkleri degistirebilirsiniz. Rengini degistirmek istediginiz degeri secin ve altta acilan renk listesinden istediginiz rengi secin.

Options : Burada Object Inspector ile ilgili cesitli ayarlari degistirebilirsiniz.

- Show instance class : Object Inspector'un en üstünde secili bilesenin ismini ve sinifini gosteren bir acilir listeyi gosterir. Bu ayni zamanda form üzerindeki bir bileseni secmek icinde kullanilabilir. Mesela formunuzun arka taraflarinda kalan, fare ile direk secemediginiz bilesenleri, acilir listeden secebilirsiniz.

- Show classname in instance list : Bu acilir listede bilesenlerin siniflarininda gozükmesini saglar. Bu secenegi iptal ederseniz, acilir listede sadece bilesenlerin isimleri gorüntülenir.

- Show status bar : Object Inspector'un altinda durum cubugunun gorünmesini saglar. Bu durum cubugunda “All Shown” yaziyor ise bilesenin tüm ozellikleri gozüküyor demektir. Eger bazi ozellikleri gizlemis iseniz burada kac tane ozelligin gosterilmedigi yazilir.

- Render background grid : Ozellikler ve olaylari birbirinden yatayda ayiran bir cizgi gosterir.

- Show read only properties : Secilen nesnenin salt okunur ozelliklerini de gosterir. Ancak bunlari degistiremezsiniz.

- Bold non-default Values : ozelligin varsayilan degeri disinda bir deger atanmissa o deger koyu olarak gozükür. Boylece degistirdiginiz ozellikleri daha kolay ayirtedebilirsiniz.

References : Bazen bilesenleri birbirine referans olarak verirsiniz. Mesela bir Toolbar bileseninde resimleri gostermek icin Images ozelligine bir ImageList bilesenini verirsiniz. Bu tip referans verilen bilesenlerin ozelliklerini ve olaylarini da Object Inspector'da gostermek icin bu kisimda ayar yapmaniz lazim.

- Expand inline : Referans verilen bilesenin ozelliklerini gosterir. Referans verilen bilesen genelde kirmiz rekte gozükür ve yaninda + isareti cikar. + isaretine tikladiginiz zaman, o bilesenin ozelliklerini gorüp degistirebilirsiniz.

- Show on events page : Referans verilen bilesenin olaylarini, ayni sekilde gostermek icin isaretleyin.

4. Palette (Bilesen Paleti) : Bu kisim daha once IDE bolümünde anlatilmisti. Detay icin ilgili kisma bakiniz.

5. Library (Kütüphane) : Bu kisimda paketlerle ilgili ayarlamalar yapilir.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

- Library Path : Derleyicinin paketlerin dosyalarini hangi klasorde arayacagini gosterir. Eger bir component veya bir unit kullaniyorsaniz, unitle ilgili dosyanin bulundugu klasor burada tanimli olmalidir. Yoksa derleyici hata verir.

- BPL output directory : Derleyicinin derlenmis paket dosyalarini (.bpl) hangi klasore koyacagini belirler.

- DCP output directory : .dcp dosyalarinin hangi klasore konulacagi belirlenir.

- Browsing path : Eger projeniz icinde Proje Secenekleri (Project options) kisminda belirtilen klasorlerde bir tanimlayiciyi (identifier) bulamazsa bu kalsorlerde aranir.

NOT : Bu kisimda bulunan $(DELPHI) tanimlamasi Delphi'nin kurulu oldugu klasore isaret etmektedir. Delphi 7 icin bu tanimlama “C:\Program Files\Borland\Delphi7” klasorünü temsil eder. Kurulumunuza gore bu klasor degisebilir.

IPUCU : Bana en cok gelen sorulardan biri de Library Path ile ilgili olanlar.

- Eger derleyici xxx.dcu veya xxx.pas'i bulamadim seklinde bir hata verip derlemeyi kesiyorsa, bu dosyayi bilgisayarinizda buldurun ve ilgili klasor Library Path'de yoksa ekleyin.

- Eger cok fazla bilesen yüklemisseniz, Library Path cok uzun oluyor ve bu bazen eski sürümlerde problemlere yol acabiliyor. Bunu asmak icin; kullanmadiginiz bilesenleri kaldirin veya birkac bileseni ayni klasore koyarak listeyi kücültün.

6. Explorer (Kod Gezgini) : Bu ekranda kod editorünün solunda yer alan Kod gezginiyle ilgili ayarlari yapabilirsiniz. Kod gezgini tüm siniflari, ozellikleri, metodlari ve global rutinleri agac yapisi seklinde gosterir ve bunlara ulasmayi saglar.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

- Automatically show Explorer : Bu secenek isaretli ise Kod Gezgini, kod editorünün yaninda yer alir. Eger bu secenek isaretli degilse gozükmez. Bu durumda kod gezginini View menüsünden Code Explorer komutunu vererek acabilirsiniz.

- Explorer Sorting : Alphabetical secerseniz liste alfabetik sirada, Source secerseniz source kodda tanimlandiklari siraya gore listelenir.

- Explorer Categories : Buradan listede hangi elemanlarin olup, hangilerinin olmayacagini belirleyebilirsiniz.

7. Delphi Direct (Delphi Haberleri) : Delphi Direct Borland'a internet vasitasiyla baglanip, Delphi ile ilgili haber basliklarini alan bir teknolojidir. Siz de ilgilendiginiz haberlerin linkine tiklayarak, haberi internet tarayicinizda acip okuyabilirsiniz. Bu sekmede Delphi Direct ile ilgili ayarlari yapabilirsiniz.

- Automatically poll network : Delphi Direct'i aktif yapmak icin.

- Polling interval : Haber basliklarini kac günde bir Borland'tan indirecegini belirler.

- Last poll : Borland'tan haberlerin en son ne zaman alindigini gosterir.

- Automatically show Delphi Direct On Refresh : Eger yeni haber varsa, Delphi Direct ekrani gosterilir.

CODE INSIGT

Code Insight teknikleri, hem sizin yazdiginiz kodun, hem de kodunuzda kullandiginiz diger unit'lerinin sürekli olarak arka planda islenmesine dayanir.

Code Insight'in Delphi'ye eklenmesinin nedeni programcilarin isini kolaylastirmaktir. Delphi diline yeni bir ozellik getirmemekte ancak kod yazimini kolaylastirmaktadir.

Code Insight'in Delphi'nin 1.0 sürümü cikmadan once düsünüldügünü biliyor muydunuz? Ancak Delphi'nin 3.0 sürümünden sonraki sürümlerinde gelmektedir. Code Insight bes ayri beceri sunar.

1. Code Completion : Bir nesnenin ozellik veya yontemini bir listeden arayarak ya da ilk harflerini yazarak secmenize olanak tanir. Bu ozelligi etkinlestirmek icin bir nesnenin ismini yazarak noktayi ekleyin ve biraz bekleyin. Listeyi gorüntülemek icin Ctrl+Bosluk tuslarini kullanabilirsiniz. Listeyi kapatmak icin ESC tusunu kullanin.

Code Completion ayni zamanda bir atama ifadesinde uygun bir deger aramaniza da olanak verir. Bir degisken veya ozellikten sonra := yazdiginizda, Delphi ayni tipe ait olan bütün degisken veya nesneleri, ayrica bu tipe ait ozellikleri olan bütün nesneleri listeler.

Code Completion'da iki tür siralama vardir. Alfabetik veya kapsama (scope) gore. Siralama düzenini degistirmek icin Code Completion iletisim kutusuna sag tiklayin ve istediginiz siralama düzenini secin.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

2. Code Templates : Icinde bir begin - end blogu olan karmasik bir ifade gibi onceden tanimlanmis olan kod sablonlarinin birini kodunuza eklemenizi saglar. Sablonlarin hepsini gormek icin Ctrl+J tuslarina basmalisiniz. Ctrl+J tuslarina basmadan once birkac harf yazarsaniz, Delphi sadece bu harfle baslayan sablonlari listeler.

Ornegin kodunuza bir try-except blogu ekleyeceksiniz. t yazip Ctrl + J tuslarinina bastiginizda t ile baslayan sablonlar gelir. Try except sablonunu sectiginiz anda asagidaki kod otomatikmen eklenir.

try

except

end ;

Bu yontemle yüzlerce satirlik kod parcalarini birkac saniye icinde kodunuza ekleyebilirsiniz.

Mevcut sablonlara kendi sablonlarinizi da ekleyebilirsiniz. Kod sablonlari DELPHI32.DCI dosyasinda saklanir. Yeni bir kod sablonu eklemek icin sirasiyla :

· Tools menüsünden Editor Options komutunu verin.

· Source Options sekmesine gecin.

· Edit Code Templates... butonuna basin.

· Add... butonuna basin.

· Shortcut Name kismina sablonun ismini, Description kismina aciklamasini yazip, OK butonuna basin.

· Code kismina eklemek istediginiz kodu yazin. Burada imlecin nereye konumlanmasini istiyorsaniz oraya | karakterini koyun.

· OK butonuna basin.

3. Code Paremeters : Bir ipucu penceresinde bir fonksiyon neya yontemi yazdiginiz sirada parametrelerini ve veri tiplerini gorüntüler. Fonksiyon veya yontem adini yazarak parentezi acmaniz yeterlidir. Parametre isimleri ve tipleri hemen bir pencerede belirecektir. Ctrl+Shift+Bosluk tuslarina basarakta code parameters'i gorüntüleyebilirsiniz. Etkin parametre koyu renkte gozükür.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

4. Tooltip Expression Evaluation : Bir hata giderme kipi ozelligidir. Bu ozellik imlecin altinda bulunan belirleyici, ozellik veya terimin degerini gosterir.

5. Tooltip Symbol Insight : Bir belirleyicinin nerede tanimlandigini gosterir. Belirleyicinin taniminin yapildigi yere gitmek icin Ctrl tusuna basarak belirleyicinin üzerine tiklatin.

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

-4-

» Delphi Veritabanına Giriş
» Delphi Menüleri
» Delphi 7 Türkçe Dev Kaynak
» Delphi ile geliştirilen meşhur yazılımlar
» Delphi, MySQL ve Zeos Bileşenleri